Geschiedenis van Geologisch Museum Hofland

Stichting Geologisch Museum Hofland is ontstaan vanuit het NIVON (Nederlands Instituut voor Volksontwikkeling en Natuurvriendenwerk). In 1957 werd NIVON afdeling Laren opgericht en in 1963 ontstond de werkgroep amateurgeologie. De ervaren amateur geoloog Lucas Hofland, die zijn sporen in de regionale geologie had verdiend, was een keer uitgenodigd om een inleiding te geven op een bijeenkomst van deze werkgroep. Hij voelde zich daar zo goed thuis, dat hij zich definitief bij de groep aansloot.

 

In 1967 werd door de Nivon afdeling Laren, vanwege een feestweek rond Koninginnedag, een tentoonstelling georganiseerd. De geologiegroep kwam met een indrukwekkende presentatie voor de dag. Omdat de radio die Koninginnedag reportages vanuit Laren verzorgde kwamen er vele honderden geïnteresseerden op af. Menig kijker vond dat de deze collectie blijvend te zien zou moeten zijn en zo ontstond het idee om een museum te beginnen. Het vinden van een geschikte ruimte bleek echter een probleem.

In 1969 overleed Lucas Hofland. Naast een groot verlies voor de groep bleek er ook een lichtpunt: hij had zijn verzameling van vooral zwerfstenen vermaakt aan de gemeente Laren, in de hoop dat die zo niet verloren zou gaan. De gemeente accepteerde de gift, maar wist niet wat ze ermee moest beginnen en het materiaal werd in de kelder opgeslagen.

Na het nodige overleg werd met de gemeente Laren overeengekomen dat, als de geologiegroep een museum zou weten te realiseren de Hoflandverzameling daarin kon worden opgenomen. Uiteindelijk werd een oude boerderij op het Zevenend in Laren gevonden, die met vereende krachten werd omgetoverd tot geologisch museum.

De Stichting Geologisch Museum Hofland kwam tot stand op 19 april 1972. Om aan de belangrijkste doelstelling van de Stichting te kunnen voldoen, namelijk het op wetenschappelijk verantwoorde, maar wel op populariserende wijze informatie verstrekken aan jong en oud was meer nodig dan alleen zwerfstenen. Heel wat amateur geologen leverden mooie stukken uit hun eigen verzameling. Sindsdien is de collectie sterk uitgebreid en ook gevarieerder geworden door aankopen en schenkingen.Na ongeveer 15 jaar op het Zevenend gevestigd te zijn geweest bleek het niet mogelijk daar langer te blijven.

Op 1 april 1988 kreeg de Stichting van de gemeente Laren de beschikking over het huidige pand aan de Hilversumseweg 51 te Laren. Het ligt naast het St. Janskerkhof, van oudsher centrum van het Gooi. Vanwege de grote verscheidenheid aan landschappen in de regio, de ligging op een in de ijstijd gevormde stuwwal en de fraaie heidegebieden is dit een uitstekende locatie voor een geologisch museum. Het oorspronkelijke gebouw is een Tolhuis dat door de gemeenten Laren en Hilversum in 1853 aan hun beider dorpsgrens werd gebouwd om de kosten van wegverharding terug te kunnen verdienen.

Sinds 1999 is het museum officieel opgenomen in het museumregister van de Nederlandse Museumvereniging. In 2006 kon het museum flink uitgebreid worden met een nieuwe vleugel, waarin een grote expositieruimte is en een souterrain voor lezingen en collectieopslag. Deze toevoeging staat bekend onder de naam Nienhuijsvleugel, vanwege een aanzienlijk schenkingsbedrag van deze amateurgeoloog die zo de aanzet tot de uitbreiding gaf.